Petra's homepage
Experiences of a Dutch Journalist
Hallo allemaal,
Het is alweer even geleden. Maar ik heb het ook zo druk, ha, ha (waar hebben we die eerder gehoord). Vooral met leuke dingen eigenlijk. In augustus stonden er twee Kazachse bruiloften in één weekend op het programma. Ik zou eigenlijk een trip naar de bergen maken, maar toen belde mijn ex-Russische lerares. Ik had haar net de dag ervoor ontslagen. Na Curaçao weer een paar lessen gehad, maar we zaten toch meteen weer te kibbelen. Toen zei ik voorzichtig dat het misschien beter was om een andere lerares te nemen. Ze was het ermee eens. Ze had ook vaak een rotgevoel na onze lessen. Maar ik ben nog niet van haar af. Ze belt nu elke dag, komt spontaan langs, steevast als het net niet uitkomt. Ze heeft dan ook niets bijzonders te melden, wil gewoon een beetje afleiding, want haar grote (ze had er nog meer) Amerikaanse vriendin is voorgoed vertrokken. Nu ben ik nog haar enige buitenlandse vriendin. Maar soms heeft ze ook wat leuks. Haar neef ging trouwen. Ze mocht één persoon meenemen en omdat ze toch niet aan de man is, dacht ze aan mij. Leek me heel leuk om mee te maken, dat wist ze. Wat moeten we aan, was de volgende vraag. Voor mij niet moeilijk. Ik heb een paar Kazachse kleren laten maken, perfect geschikt voor deze gelegenheid. Mayra heeft een paar dingen uit mijn kast gepast, maar voelde zich toch lekkerder in haar eigen ruime linnen outfit (ze is nogal gezet) die ze in Turkije had gekocht.Aparte bedoening, zo'n bruiloft. Zo'n tweehonderd gasten waren uitgenodigd voor een hele avond eten en feesten. Voor een beetje bruiloft geven ze hier toch gauw US$ 5.000 uit, een fortuin als je bedenkt dat het gemiddelde inkomen de US$100 nog niet eens haalt. Iedereen moest om vijf uur komen, geen bruidspaar te bekennen. Het bruidspaar bracht de dag door in de bergen, zoals de meesten dat doen. Als je in het weekend de bergen inrijdt, kom je tientallen Mercedessen tegen met ringen op het dak en zie je overal bruidsparen poseren voor de foto, champagne drinken en shashlik eten (vlees op een stokje). Dit bruidspaar dus ook. Hij 27, zij 18. Na anderhalf uur kwamen ze opdagen. De zenuwen straalden van haar gezicht af. Eerst de plechtigheid, eigenlijk net zoals het huwelijk voor de burgerlijke stand in Nederland. Tientallen mensen stormden op ze af om ze te feliciteren, ex-lerares Mayra zou het later wel doen (maar heeft het nooit gedaan).Na een paar Kazachse liederen voor het kersverse paar mochten we aan tafel. Alles was al gedekt. Op elke tafel koude voorgerechten en vooral veel drank. Van die mierzoete wijn. Smerig, maar beter dan Wodka. We zaten aan tafel bij mensen die Mayra kent uit haar dorp Taldy Korgan, een paar honderd kilometer ten noorden van Almaty. Verder een paar ooms. Iedereen is broer, oom, zus enz. De kinderen van haar oom noemt ze ook zus. Het toasten ging maar door. Er was een lijst met mensen die een speech moesten houden. Na een uur speechen mochten we even roken, want binnen werd er niet gerookt. En dansen. Na een halfuurtje gaat iedereen dan weer aan tafel voor de volgende sessie speeches. Alsof er nog niet genoeg op tafel stond, kwam er ook nog een hoofdgerecht. Aan mij was de eer om aan onze tafel het vlees te snijden. Een onmogelijke taak: bijna geen vlees rond het bot en supertaai. En maar zeggen dat ik het heerlijk vond.Bij de derde speech sessie was Mayra aan de beurt. Ik was zo stom geweest om te zeggen dat ik wel een liedje zou zingen als ze wat moest zeggen. Zo gezegd, zo gedaan ('Vlieg met me mee' was het enige liedje waar ik de tekst van uit mijn hoofd wist, maar what the heck, ze verstaan het toch niet). Achteraf hoorde ik dat de mensen het erg leuk hadden gevonden. Ik kwam er ook niet onderuit een dansje te doen met een lokale jongen. Die vond het wel lekker om een Hollandse even vast te mogen pakken. Toen iedereen zo'n beetje dronken was om een uur of twaalf kwam de paardenmelk op tafel. Ik heb het geproefd, maar het is echt niet te drinken, supersterke smaak. Mixt ook niet met wijn. Ze geloven hier dat paardenmelk ze gezond houdt. Ik had verwacht dat het feest tot diep in de nacht door zou gaan, maar nee, om half twee waren we echt bij de laatste mensen die weggingen.De volgende dag nog een bruiloft. Collega van Emile. Ook zij was héél jong. Ook Emile moest aan de speech. Maar omdat er maar vijftig mensen waren, kregen we om twaalf uur al permissie om te vertrekken. Niet dat het niet leuk is, alleen zit je de hele avond te proberen een paar woorden op te vangen van de speeches. Wat niet lukt, want de meeste zijn in het Kazachs, dat lijkt veel meer op Turks, dan op Russisch. Wodka drinken hoeft trouwens absoluut niet. Ik heb mensen gezien die gewoon met mineraalwater toasten. Maar buitenlanders willen natuurlijk meedoen (collega's van Emile, wij niet). Dus hop, bottoms up bij de eerste toasten. Pas na een ettelijk aantal speeches kregen ze in de gaten dat de lokale alleen maar een slokje nemen elke keer.Het weekend daarop dus de bergen in. Met een stel Nederlanders en één Amerikaanse advocate. Emile moest werken. Vijf uur rijden van Almaty naar Karkara, een basiskamp tegen de grens met Kirgizië op 2400 meter. Om 18.00 uur weg. Het werd al snel donker, maar de chauffeur van ons busje kende de weg. Niet dat het hielp. Toen er een horde paarden de weg overstak was hij veel te laat met remmen. Slecht werkende remmen helpen ook niet echt. We belandden in het weiland, een meter achter het laatste paard van de horde. Zat iedereen een halve minuut daarvoor nog gezellig te kletsen, daarna was het ijzig stil.We konden onze ogen niet geloven. Een kamp met alles erop en eraan. Op de reisomschrijving stond 'lichte maaltijd bij aankomst', wat een perfect diner bleek te zijn. Dertig tenten met slaapzakken voor zeer lage temperaturen. Was ook wel nodig, want het was onder nul 's nachts. Het bleek een hotspot te zijn voor bergbeklimmers. Opgezet door de Kazakh Kazibek, die de bijnaam sneeuwluipaard heeft gekregen, omdat hij alle pieken in de voormalige Sovjet Unie heeft beklommen van boven de 7000 meter. Hij heeft ook even de Mount Everest gedaan. Die avond ontmoetten we ook Simone, half Zwitser, half Braziliaan. Gestoord type. Komt al vijf jaar lang een maand daar naartoe voor vakantie. Klimmen, klimmen. Kind? Geen probleem. Haar eerste kind was net een paar maanden en die ging gewoon mee de berg op, in de sneeuw. Nu kon hij nog niet zelf lopen, maar ik kan me niet voorstellen dat daar een ware bergbeklimmer uitgroeit.Hoogtepunt was een helikoptertrip naar het tweede basiskamp op 4000 meter. Ik bleef maar foto's maken. het werd steeds mooier. Het laatste kwartier van de drie kwartier vliegen alleen maar witte toppen om ons heen. Het tweede basiskamp zit tussen twee gletsjers van een paar kilometer breed. Omdat het de dag ervoor flink had geregend, was het heel helder. Prachtig uitzicht op de Khan Tengri, de hoogste piek in Kazakhstan (7010 meter). Een van de Nederlanders in de groep had moeite met de ijle lucht, ze kreeg meteen zuurstof (ook weer een voorbeeld van hoe verbazingwekkend goed alles was geregeld). Normaal moet je drie dagen acclimatiseren in het eerste basiskamp om te wennen aan de druk en lucht. Wij hadden geen tijd. Hup naar boven. Ze was niet de eerste die het overkwam. Maar kortom, prachtige trip.En alsof het nog niet genoeg is, ben ik deze week naar Oezbekistan geweest. Was net aan het denken over hoe contacten te krijgen om een verhaal te schrijven over het Aral meer, kom ik op het vliegveld iemand van het Pentagon tegen, die er net een week daarvoor was geweest (toeval bestaat niet). Hij houdt zich bezig met het ontmantelen van voormalige fabrieken waar biologische en nucleaire wapens werden geproduceerd. Hij kende ook de schrijver van een boek over de biologische testen aldaar heel goed. Dat is een Kazakh, die de boel daar een aantal jaren heeft geleid. Ben net begonnen aan het zeer indrukwekkende boek. De schrijver woont nu in de States, het wordt hem niet in dank afgenomen dat hij alles uit de doeken heeft gedaan wat daar is gebeurd. Van de Pentagon man kreeg ik de e-mail van de schrijver van het boek. Ik moet er nu maar snel werk van maken, want er zijn nog bijna geen journalisten die er lucht van hebben gekregen.Maar goed, Oezbekistan. Ik ben met Rebecca geweest, de Amerikaanse advocate die ik heb leren kennen tijdens mijn trip naar de Khan Tengri. Ze moest toch voor zaken naar de hoofdstad Tasjkent, dus het leek een goed idee er een paar dagen aan vast te plakken. Veel gelijkenissen tussen beide landen, veel verschillen ook. Oezbekistan is veel armer, maar oogt in sommige opzichten veel rijker. De regering doet daar nog investeringen in restauratie van gebouwen, hier nauwelijks. Het land graaft wel zijn eigen graf, met een wisselkoers tegen de dollar die op de zwarte markt drie keer zo hoog is als de officiële koers. In de hotels rekenen ze de officiële koers. Je neemt dus dollars mee, wisselt ze op de zwarte markt en betaalt ermee in het hotel. Een betere deal voor de toerist is er niet, maar o zo slecht voor de economie.Rebecca is drie jaar geleden in Oezbekistan geweest, ze was verbaasd over de vooruitgang. Ons doel was Samarkant, stad langs de zijderoute met tientallen indrukwekkende gebouwen. Vervolgens met de taxi (ook Tashkent-Samarkant hadden we zo gedaan, voor dertig dollar hebben we de trein/bus links laten liggen) naar Buchara. Onderweg was alles verbazingwekkend groen. Het heet steppe te zijn, maar katoen is nog steeds het voornaamste exportproduct. Om dat op de steppe te verbouwen heb je nogal wat water nodig. Dus hoe het verder met de watertoestand in het land zal gaan in de toekomst... Buchara is heel anders dan Samarkant. Rond prachtige monumenten wonen mensen nog als in de Middeleeuwen. Tientallen kleine krioelende straatjes met lemen huisjes naast mega monumenten. Helaas is het plaatsje slachtoffer geworden van het massatoerisme. Bussen vol kwamen naar wat was het mooiste authentieke pleintje, waar de oude mannetjes zich verzamelden voor een spelletje schaak of backgammon. Nog maar een lokalen, voornamelijk toeristen nu. Na twee dagen Buchara zat de trip er al weer op.Kom ik thuis, is Emile er niet. Hij maakt een veldtrip op het moment. Hij is de weekenden ook nog steeds druk. We kunnen elkaar nog net twee dagen zien voor ik voor een maand naar Jakarta en Nederland ga. Ik ben uitgenodigd door onze ex-buurvrouw Santi (ze is verhuisd). Haar man werkt ook bij Shell. Het beginnen steeds betere vrienden te worden. Ze vroeg of ik het leuk vond om naar Jakarta te komen, waar ze een appartement hebben. Wie niet. Ik blijf daar drie weken en ben dan vijf dagen in Nederland (13-18 oktober). Santi gaat ook mee. Het leek haar leuk om Nederland te zien. Ik hoop een heleboel mensen te kunnen zien, maar heb er een hard hoofd in, vijf dagen is kort (dus ik beloof niets). Voor ik naar Jakarta ga, ga ik mijn moeder verassen. Ze zit met mijn vader op de camping in Friesland en ik had bedacht dat ik dan mooi naar haar verjaardag kon (die ze precies een dag viert op de dag nadat ik aankom en voor ik naar Jakarta vlieg).En dan.... Dan hoop ik me alleen nog maar te wijden aan mijn boek. Het eerste hoofdstuk is af, ik wacht op een reactie van een uitgever die met me meeleest. Nu zit ik een beetje vast, ik wil teveel in een keer alles perfect doen. Wat afstand nemen gaat nu automatisch, dan kan ik me er later weer helemaal op storten. Maar er zijn andere mogelijkheden zat, lijkt het. Er is een plan voor een dagelijks Engelstalig journaal op een locale televisiezender, met bedrijvennieuws en nieuws uit de regio. Een vrouw van het bedrijf dat dat regelt vroeg op de woman's club vrijwilligers zich aan te melden (die club is af en toe nog wel ergens goed voor). Ik kon haar bijna niet laten uitpraten, het klonk als op mijn lijf geschreven. Ze gaan een pilot programma maken in november van een keer per week. Is het succesvol, dan wordt het uitgebreid met drie keer per week en later naar vijf keer per week. Als ik niets voor hen kan doen, weet ik het ook niet meer. Verder kwam ik ook nog een BBC journalist tegen in Tashkent. Hij is gestationeerd in de Oekraine en geeft vooral cursussen aan lokalen. We moesten maar contact houden, zei hij, dan kon ik ook eens een cursus geven (toeval?).Zondag 19 september weg naar Nederland/Jakarta, zaterdag verhuizen als alles goed gaat. Het griezelt Emile en mij toe om de kat hier de straat over te zien steken (veel auto's en de kat kijkt niet uit), dus hadden we het plan naar een huis te kijken. Maar zo simpel gaat dat niet. Voor het appartement is al betaald voor een jaar. We zouden in eerste instantie een klein budget kunnen krijgen van Shell voor een huis, zodat ons appartement beschikbaar is voor mensen die hier een paar dagen zijn (daarmee worden dus hotelkosten uitgespaard). Best apart, want er is nog steeds (en nooit) geen zekerheid over hoe lang we hier blijven. Maar Petra op huizenjacht met de lokale Zuchra. Er zijn een paar grote, buitenlandse bemiddelaars, maar zij weet meer en luistert beter naar de klant. Ons droomhuis gevonden voor een mooie prijs, maar er zat een maar aan. Iemand had al een bedrag geboden, wij moesten daar boven gaan. Dan maar uit onze eigen zak bijleggen. Deal gemaakt. Krijg ik de volgende dag een telefoontje dat het toch niet doorgaat: de man van de eerste deal had zijn meubels alvast gebracht... Emile heeft allerlei manieren bedacht om de man (die ik ooit nog eens heb geïnterviewd) te kunnen vergiftigen, maar zag daar toch op het laatste moment vanaf. Verder op jacht, met als nieuwe optie om het jaarcontract voor ons appartement te breken. Weer een heel mooi huis gevonden, maar er is nog steeds geen contract getekend en er is nog niemand gevonden voor ons appartement (vast een veel te ingewikkeld verhaal). Maar als alles dus goed gaat (?), dan hebben we over twee dagen onze eigen sauna en tuin. Ik houd jullie op de hoogte.Tot gauw, of de volgende keer.Petra