Petra's homepage

 

Experiences of a Dutch Journalist

 
 

 

  
Woensdag 16 juli 2008

Angst voor inslaande mortieren

Hallo allemaal,

Ben in afwachting van mijn vlucht naar Nederland. Als het goed is vlieg ik vanavond naar Dubai en morgen door via Kreta naar Eindhoven. Zou eigenlijk gisteravond al vliegen. Maar nadat ik me om 22u had gemeld met mijn grote rugzak, kleine rugzak, laptop, helm en scherfvest, kreeg ik te horen dat de reis 24u werd uitgesteld. Om 23.55u werd ik uit bed gehaald met de mededeling dat ik me alsnog z.s.m. moest melden omdat we zouden gaan vliegen. Weer alle spullen slepen naar de standplaats van de bus. Om vervolgens te horen dat de vlucht nu definitief was uitgesteld. Vandaag moesten alle 200 passagiers zich weer melden om 9u, om te horen dat het uitstel inderdaad nog steeds 24u was. Inefficiënter kan gewoon niet. Ik ben dus al zaterdagavond vertrokken vanaf Tarin Kowt om woensdagavond in Nederland te kunnen zijn en nu wordt het op zijn vroegst donderdagavond. Met mij zitten een paar honderd mensen al die tijd in de wacht. Welkom bij defensie. Als het een bedrijf was geweest dan was het al 100x failliet gegaan.

Dinsdag 15 juli ’s ochtends een interview gehad met Jimmy, de chef-kok van Echo’s, een restaurant dat valt onder een stichting die is opgezet ter vermaak van uitgezonden militairen. Hij zit al 1,5 jaar op Kandahar en is daarmee een van de langst zittende Nederlanders op de basis. Echo’s lift een beetje mee met defensie (ze reizen bijvoorbeeld met de militairen mee), maar staat verder los van defensie. Jimmy werkt hier voor het geld; hij spaart bijna alles wat hij verdient, want hij geeft hier geen cent uit. Wat hij leuk vindt aan werken op de basis is het contact met de militairen. Maar soms, geeft hij toe, heeft hij momenten dat hij graag naar huis wil. Zo af en toe slaat een mortier heel dichtbij in, maar toch is hij niet bang als hij over het kamp loopt. Als zijn tweede jaarcontract er in februari op zit, is hij van plan iets voor zichzelf te gaan beginnen in Zuid-Amerika. ’s Middags rondje gefietst over de basis met de Opoefiets van Echo’s. Het zou ook geen Nederlandse basis zijn als er geen fietsen waren. Echt lekker fietste het niet, want maar een paar kilometer van de 12 is geasfalteerd; de rest is grint. Het rondje basis heet de KAV Jogging Route en je komt inderdaad joggers tegen, zowel ’s ochtends als tijdens het heetste moment van de dag. Gek geworden zijn ze, evenals de militairen die tussen de middag pal in de zon liggen bruin te bakken. Let wel: het is hier 45-51 graden in de schaduw overdag!

Maandag 14 juli een verslag gemaakt van het wassen van bloed; een methode die alleen wordt gebruikt in Afghanistan. Nederland stuurt ingevroren bloed naar Afghanistan en om het onbeschadigd te kunnen ontdooien, wordt er een soort ruitenwisservloeistof aan toegevoegd voor het invriezen. En dat wordt er hier weer uitgehaald. Vooral een heel vernuftige machine die het werk doet. Met de methode wordt bloed bespaard. Vers bloed is veel minder lang houdbaar en moet dus als het niet wordt gebruikt worden weggegooid. Ook nog even rondje ziekenhuis gehad. Weinig bijzonderheden. Dat was wel anders in Tarin Kowt, waar de gewonden van de zelfmoordaanslag in Deh Rawod van zondag naar toe waren vervoerd. Maar daar zit ik ver vandaan (125km). Gek genoeg werd er in Kandahar bijna niet gesproken over die aanslag. Ook hoorde je de Nederlanders weinig praten over de negen Amerikanen die maandag zijn omgekomen in een hinderlaag in de provincie Koenar in het Noordoosten. Het ging wel om het grootste aantal doden ineens in drie jaar voor de Amerikanen. Dat is trouwens nog weinig als je dat vergelijkt met hoeveel Afghanen van de politie en het leger er omkomen: dagelijks komen die om, maar dat haalt de Nederlandse pers niet... ’s Avonds wachtgelopen met een hondengeleider bij de F-16’s. Nederland heeft er zes hier op de basis staan. De honden werken alleen ’s avonds; overdag is zelfs voor hen te heet. Mooi hoe close die band is tussen de hond en de geleider.

Zaterdagavond 12 juli van Tarin Kowt naar Kandahar gevlogen in een Hercules. Het toestel landde vlakbij waar we stonden te wachten en veroorzaakte een ware zandstorm. Door de stof en de wind kon ik bijna niet ademen en letterlijk geen hand voor ogen zien toen ik het toestel in liep. Enorme hitte straalde er van de motoren af. We waren nog niet opgestegen of het licht ging uit; pikkedonker binnen. Hoewel de Taliban nog geen vliegtuigen neergeschoten heeft (in Kosovo is Nederland wel vliegtuigen kwijtgeraakt), wordt er bij voorkeur in het donker gevlogen. Gelukkig was de reistijd naar Kandahar maar een half uur. De militairen moesten overnachten in een tent. De fotograaf van de Volkskrant en ik hadden geluk: wij kregen een VIP treatment en mochten slapen in een container met airconditioning. Dat was nog beter dan in Tarin Kowt, want daar was de brandstof sinds zaterdagochtend 8 uur op rantsoen: overdag geen koeling in de slaapvertrekken, ’s avonds en ’s nachts geen koeling in de kantoren. En de Echo’s (zelfde stichting als in Kandahar) moest dicht. Tot nader orde, maar in ieder geval tot en met maandag. Kan je vertellen dat het dan niet echt een pretje is om de hele dag rond te hangen in afwachting van je vlucht. Ook sneu voor de militairen die uit het veld kwamen om een paar dagen te ontspannen op Kamp Holland; dat was ineens veel minder relaxed zonder airco.

Zondagochtend stukje meegelopen met 16 jongens die moesten acclimatiseren (= wennen aan de hitte). Het was hun derde dag op Kandahar. De eerste dag mochten ze ontspannen, de tweede dag moesten ze 2x 30 minuten wandelen om te wennen aan de hitte en de derde dag was het 2x 40 minuten. Voor mij was het een makkie omdat ik al aan de hitte gewend ben. Later op de dag een briefing van de commandant van de Air Task Force. Hij trok er 2,5 uur voor uit om mij en de fotograaf te vertellen over wat hier wordt gedaan en de F-16’s te laten zien. Heeft zo’n man niks beters te doen, vraag ik me dan af...

De basis in Kandahar ligt 25km buiten de stad en is gigantisch groot. Er zitten momenteel 15.000 man, uit heel veel verschillende landen (Nederland 400 man, VS, Canada, Frankrijk, België, Denemarken, GB en dat zijn ze nog niet allemaal). Het kamp bestaat uit tenten, containers en vliegtuigen in een zandbak. Regelmatig kan er niet worden gevlogen omdat er geen zicht is vanwege de hoeveelheid stof. Maandag was het ook zo’n dag. Het zicht is als bij dichte mist en het stof op de bomen lijkt net rijp. Ieder land heeft een beetje zijn eigen kampje, met eigen winkel. Er zijn drie eetzalen gerund door cateraar Supreme, dezelfde als in Tarin Kowt, maar het eten dat ze hier serveren is nog beter. De Britse eetzaal heeft zelfs een curry bar. In het hart van de basis is een houten vlonder met winkels en restaurants, de ‘catwalk’ genaamd. En natuurlijk wordt er geen Amerikaanse militair uitgezonden zonder dat er een Burger King is. Hij is alleen momenteel dicht omdat er brandje heeft gewoed. Verder is er en Pizza Hut en de Canadese koffiebar Tim Hortons. Rijen militairen staan ervoor te wachten.

Toen ik er was bleef het rustig op het kamp in Kandahar. De laatste mortieraanval was van de dag dat ik aankwam vanuit Nederland (via Dubai). Ik sliep toen van 3 uur ’t nachts tot 11 uur ’s ochtends op de basis en tussen 19 en 22 uur was er een aanval geweest. De afgelopen tijd zijn er wel wat mensen geweest die verwondingen hebben opgelopen door aanvallen met raketten en mortieren, maar de laatste dodelijke slachtoffers dateren volgens chef-kok Jimmy van Echos van twee jaar geleden. De explosieven zijn oud en gaan vaak niet eens af.  Jimmy vertelde dat hij regelmatig 3x op een nacht naar de bunker moet omdat er luchtalarm is. Officieel moet je bij luchtalarm met je helm en scherfvest twee minuten op de grond gaan liggen met je gezicht naar de grond en dan naar de dichtstbijzijnde bunker gaan. Na het signaal ‘All clear’ moet je weer terug naar je slaapplaats waarna er wordt geteld. Jimmy heeft zijn helm en scherfvest ergens achter in een hoekje gegooid; wel gaat hij meteen naar de bunker bij een luchtalarm. De Bosniërs met wie hij werkt lachen om het luchtalarm en gaan gewoon door met waar ze mee bezig waren.

Wat ik nog was vergeten maar jullie niet wil onthouden: de Avro microfoonkap wekte de woede van de cameraman van defensie! Voor het item 24 uur fietsen voor kinderkanker hield ik de microfoon vrij dicht op de mond van de commandant van de Taskforce Uruzgan om zijn toespraak goed te kunnen opnemen; er waren allemaal generatoren in de buurt. Als blikken konden doden was ik er niet meer geweest. “Ik heb voortdurend een blauwe bol in beeld!”, riep de cameraman woest. “Heb je geen andere bol?” Mijn verweer was dat het toch maar een defensiefilmpje was. Bleek dat ze het aan SBS6 aan hadden willen bieden. Daar heb ik dan toch maar mooi een stokje voor gestoken. Een paar dagen later moesten we weer tegelijk een toespraak opnemen van een hotshot. Gelukkig was er weinig omgevingsgeluid waardoor ik de microfoon veel lager kon houden. Nu kon hij wel een fatsoenlijke uitsnede maken. Alleen op de foto die is gemaakt van de gebeurtenis (de opening van een school) hebben ze mij er af geknipt, maar je ziet wel heel duidelijk een blauwe bol in beeld!

En nog een defensiewoordenboekje:

Fab = container.

Dixi = plastic mobiel toilet, in Nederland bij bouwplaatsen gebruikt, hier staan er vele op de kampen.

WC = White Compound, het Nederlandse kamp in Chora.

Golf = de genie.

IED = improvised explosive device (grootste dreiging op dit moment, samen met zelfmoordaanslagen).

4-tonner = vrachtwagen met 4000 kilo laadvermogen, veelal gebruikt voor vervoer van bagage.

Fob lock = de basis van de Afghanen in Chora.

TLS = Taliban’s Last Stand, de vertrekhal op Kandahar. Laatste Taliban bolwerk in 2001.

Role 1 = huisartsenpost.

Role 2 = klein ziekenhuis.

Rol 3 = ziekenhuis met traumacentrum, operatiekamers, CT-scan en X-ray. Heeft meer specialisten.

 

Liefs,

Petra
 

Hier is een selectie te horen van de reportages:

Hier zijn foto's te zien van Afghanistan: